Dịch Covid-19 bùng phát đã ảnh hưởng đến công tác quản lý an toàn bức xạ và việc chấp hành các quy định pháp luật của các cơ sở bức xạ song việc sử dụng, vận hành nguồn phóng xạ vẫn được kiểm tra nghiêm túc, chặt chẽ, đúng quy định…
Toàn tỉnh có 73 cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ
Theo ông Nguyễn Đình Mãi - Trưởng phòng Quản lý chuyên ngành, Sở Khoa học và Công nghệ (KH-CN), trên địa bàn tỉnh hiện có 73 cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ dùng trong công nghiệp và y tế. Trong đó, công nghiệp 18 đơn vị, y tế 55 đơn vị. Về công nghiệp, có 42 thiết bị phát tia X sử dụng trong soi chiếu hành lý, kiểm soát an ninh hải quan và 24 nguồn phóng xạ các loại sử dụng trong kiểm tra không phá hủy mẫu, kiểm soát dây chuyền sản xuất. Cụ thể một số đơn vị như: Công ty Cổ phần Đường Việt Nam sử dụng 9 nguồn PX Cs-137 trong kiểm soát dây chuyền sản xuất đường; Công ty Cổ phần Thương mại và dịch vụ kiểm tra kỹ thuật Alpha sử dụng 1 NPX Ir-192 để chụp ảnh phóng xạ kiểm tra mối hàn; Cảng Hàng không quốc tế Cam Ranh sử dụng 42 thiết bị X-quang, 2 nguồn PX Ni-63 trong dò tìm chất nổ và 60 thiết bị X-quang trong soi chiếu kiểm tra hành lý… Trong y tế, sử dụng các thiết bị X - quang để chẩn đoán với khoảng 130 thiết bị các loại (thiết bị chụp CT; X - quang thông thường; X - quang chụp răng…).
 Quản lý nguồn phóng xạ tại 1 đơn vị trên địa bàn tỉnh. |
Thời gian qua, việc chấp hành pháp luật liên quan an toàn bức xạ được đánh giá nghiêm túc, đúng quy định. Trong quá trình hoạt động và vận chuyển các nguồn bức xạ, các cơ sở bức xạ luôn chấp hành nghiêm chỉnh các quy định về đảm bảo an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ, thực hiện tốt việc khai báo về vận chuyển nguồn, lưu giữ nguồn phóng xạ sau sử dụng đảm bảo an toàn, an ninh. Việc lưu giữ nguồn phóng xạ đã qua sử dụng được thực hiện tốt và được giám sát chặt chẽ. Hầu hết các nguồn phóng xạ qua sử dụng đều được gửi, lưu giữ vĩnh viễn tại Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt. Đối với các cơ sở X - quang cũng có ý thức tốt trong việc chấp hành các quy định về khai báo, cấp giấy phép, thực hiện kiểm định định kỳ thiết bị X - quang, đào tạo kiến thức an toàn bức xạ định kỳ, trang bị bảo hộ lao động…
Tăng cường các giải pháp
Bà Lê Vinh Liên Trang - Giám đốc Sở KH-CN cho biết, theo ủy quyền của UBND tỉnh, Sở KH-CN cấp phép công việc bức xạ lĩnh vực y tế trên địa bàn tỉnh; Bộ KH-CN quản lý việc cấp phép các loại hình bức xạ còn lại. Ngành đã triển khai nhiều hoạt động cụ thể đảm bảo an toàn bức xạ như: Thanh tra chuyên ngành về an toàn bức xạ hàng năm đối với các cơ sở bức xạ trên địa bàn tỉnh; tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đảm bảo an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ thông qua tập huấn, đào tạo kiến thức an toàn bức xạ cho nhân viên, người phụ trách tại cơ sở bức xạ; định kỳ hàng năm phát phóng sự về an toàn bức xạ và hạt nhân, phát tờ rơi, áp phích tuyên truyền kiến thức nhận biết nguồn phóng xạ vô chủ đến người dân và các cơ sở thu mua phế liệu kim loại trên địa bàn tỉnh…
Theo bà Lê Vinh Liên Trang, hiện nay, dịch Covid -19 bùng phát và kéo dài gây ảnh hưởng đến công tác quản lý an toàn bức xạ và việc chấp hành các quy định pháp luật của các cơ sở bức xạ. Do thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, việc cơ sở bức xạ mời các đơn vị dịch vụ hỗ trợ ứng dụng năng lượng đến thực hiện kiểm định, đánh giá, định ký chất lượng thiết bị bức xạ và đo đạc đánh giá suất liều bức xạ môi trường làm gặp rất nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, không thể tổ chức những khóa đào tạo, cập nhật kiến thức an toàn bức xạ cho nhân viên và người phụ trách an toàn tại cơ sở.
Thời gian tới, Sở KH-CN tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến quy định về đảm bảo an toàn bức xạ, an ninh nguồn phóng xạ đến cán bộ quản lý, cán bộ phụ trách an toàn, nhân viên tiến hành công việc bức xạ và toàn thể người dân; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực an toàn bức xạ và hạt nhân; tham mưu cho Ban chỉ huy Ứng phó sự cố bức xạ hạt nhân tỉnh tiếp tục triển khai các nội dung của Kế hoạch ứng phó sự cố bức xạ hạt nhân cấp tỉnh. Đặc biệt, tập trung rà soát, xây dựng các kịch bản ứng phó sự cố bức xạ có thể xảy ra; tổ chức diễn tập ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân quy mô cấp tỉnh; định kỳ hàng năm tổ chức tập huấn cập nhật kiến thức và diễn tập trao đổi thông tin giữa các cơ quan tham gia ứng phó sự cố. Đồng thời, đầu tư mua sắm trang, thiết bị chuyên ngành cho các cơ quan tham gia ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân. Ngoài ra, cần tổ chức thực hiện quản lý các hoạt động quan trắc phóng xạ môi trường trên địa bàn, tổ chức thực hiện các chương trình, dự án và các biện pháp để thúc đẩy ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ trong các ngành kinh tế - kỹ thuật, tích hợp với cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát an toàn bức xạ - hạt nhân.
QUANG VIÊN
