Papillon là một thiên hồi ký của Henri Charrière kể lại chính cuộc đời mình (bản dịch tiếng Việt là Papillon - Người tù khổ sai). H. Charrière (1906 – 1973) sinh tại xứ Ardèche, Pháp. Năm 1923, ông tham gia Hải quân Pháp và phục vụ trong 2 năm. Sau khi rời hải quân, Charrière trở thành một thành viên của thế giới ngầm Paris, lấy vợ và có một con gái. Ông đã bị kết tội giết hại một tên ma cô, bản án mà ông luôn cho là chính quyền đã dàn dựng sai trái để cả phần thanh xuân của ông trải qua các nhà tù lưu đày khắc nghiệt nhất.
 |
Ông viết Papillon ở độ tuổi 60 một cách không thể ngẫu hứng hơn. Khi đã được tự do và được Venezuela chấp nhận cư trú, năm 1967 ông đọc được cuốn hồi ký của một cô bé da đen mô tả về nạn động đất trước đó một năm đang gây xôn xao dư luận. Đọc xong, ông nghĩ thầm với những gì ông trải qua, chắc chắn phải hấp dẫn gấp 3 lần cuốn sách này. Vậy là ông bắt tay vào viết lại một cách chân thực cuộc sống tù đày và những lần vượt ngục. Cuốn sách ra đời làm chấn động Paris. Thắng lợi vượt xa dự tính của tác giả, riêng ở Pháp đã phát hành hơn một triệu bản. Chỉ vài năm sau, Papillon được dịch ở 25 nước.
Tập hồi ký chân thực về hành trình từ khi bị bắt giam và xử án đầy khổ sai chung thân vì tội giết người theo lời khai của một nhân chứng đã được “dàn xếp” trước. Charrière đã quyết chí vượt ngục ngay từ đầu. Ông quyết sống và ra khỏi trại khổ sai để trả thù. Quyết tâm ấy đã làm cho ông có đủ sức mạnh chịu đựng mọi thử thách. Không có một mối nguy hiểm nào làm cho ông lùi bước, không một phen thất bại nào làm cho ông nhụt chí. Charrière với biệt hiệu là bươm bướm (Papillon), đã tổ chức cả thảy 9 lần vượt ngục trước khi thành công và được nhận cư trú ở Venezuela như một công dân chính thức.
Qua tác phẩm, Charrière đã vẽ nên một bức tranh sinh động về chế độ nhà tù khổ sai của Pháp. Thật kỳ lạ khi Pháp là quê hương khai sinh ra các khái niệm “Tự do, bình đẳng, bác ái…” nhưng Pháp cũng có chế độ đi đày khổ sai kinh khủng nhất thế giới. Đó là bối cảnh cho nhân cách và con người Charrière chói sáng. Ông căm thù cái xã hội đã đầy ải mình nhưng chưa bao giờ căm thù nhân loại hay đánh mất tình yêu thương của mình đối với con người… Cuốn sách thực sự là một khúc ca cho ta thêm nghị lực sống, lòng dũng cảm, tình yêu thương, để sẵn sàng đối diện với mọi thử thách, khó khăn và hiểm nguy phía trước, để hành động và để thành công.
Thủy Ngân
