Có lẽ chưa bao giờ có cuốn sách nhỏ xinh xắn dành cho thiếu nhi lại kỳ diệu với bạn đọc như thế - “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” (*) hiện đã tái bản lần thứ 32, được dịch ra nhiều thứ tiếng như: Anh, Pháp, Nhật, Thái…
 |
Viết những dòng trên trang đầu cuốn sách, nhà văn Hồ Anh Thái cảm xúc: “Đọc xong ngẩn ngơ lâu lâu. Văn phong đẹp, trong vắt. Người đọc soi vào đấy, thấy cả những ao ước tuổi thơ mình”. Nhà văn Phan Thị Vàng Anh nhận xét về bút pháp nghệ thuật cuốn sách: “Cái kỹ thuật tung xa để bắt gọn lại như thế này có lẽ rất thiếu trong các sáng tác của nước mình. Cái lần cần duy nhất của tôi, có lẽ một phần ganh tị, là vì sao lại có người Việt Nam viết được theo lối này, viết được như thế này”…
Còn bạn đọc, ngay từ trang đầu đã thấy ngồ ngộ với ngôn từ, hình tượng và văn phong rất lạ. Từ lời kể rất hồn nhiên, trong sáng của cậu bé 10 tuổi tên Dũng. Rồi những chuyện không đâu vào đâu, chẳng theo logic bình thường nào của những thói quen ta thường nghĩ, Dũng dắt ta đi thăm hết chú Hùng, cô Hồng, ông Tư, cô giáo Hà và đặc biệt là người cha của cậu, rồi xóm làng, trường học và cuộc sống tuổi thơ… với tất cả những gì đơn giản nhất, từ nỗi buồn, niềm vui của cậu đều được phản chiếu một cách rất tài tình với văn phong độc đáo đến kỳ lạ của tác giả. Có người nói “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” của nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần là “Hoàng tử bé” của Việt Nam cũng không quá bởi những ngôn ngữ ẩn dụ về âm nhạc, hình ảnh cuộc sống thông qua thị giác đầy trải nghiệm đặc sắc. Liệu có phải tác giả vốn là họa sĩ viết văn, sống ở miền đất đầy nắng gió Bình Thuận nên có một bút pháp “kỳ tài” hiếm có thế?. Không chỉ có cuốn sách đầu tiên này mà sau đó, Nguyễn Ngọc Thuần còn ra tiếp các cuốn: Một thiên nằm mộng, Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ, Cha và con và tàu bay, Về cô gái này, Cơ bản là buồn… đều vô cùng đặc sắc, được giới phê bình và bạn đọc đón nhận với tình cảm rất ngưỡng mộ.
Với “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”, tác giả viết cho thiếu nhi nhưng người lớn khi đọc lại nghĩ ngợi rất nhiều, có những hình ảnh phải suy tư đầy bâng khuâng đến tràn trề cảm xúc về tuổi thơ mình. Với 19 tiểu đoạn hay tạm gọi là chương, tuy xâu chuỗi nhưng lại như một câu chuyện độc lập rất hay, có lúc cũng rất đơn giản theo nhận thức, suy nghĩ của trẻ thơ, làm cho người đọc đặt câu hỏi: “Truyện thế à, thế cũng là truyện à?”. Nhưng ngẫm lại trẻ con là vậy, chẳng gì to tát cả, giờ nhà văn kể lại, vẽ lại cho mình nhớ.
Nhà phê bình nghệ thuật - Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Thái đánh giá: “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ đã thực sự là một cú đúp ngoạn mục về văn chương. Mỗi truyện ngắn nhỏ trong đó là một truyện tặng cho bạn đọc trẻ thơ, lại vừa là một truyện dành cho người lớn. Bởi chúng nhiều tầng nhiều nghĩa, giàu chất thơ và có lẽ bởi cả tác phẩm chính là kết quả cái nhìn độc đáo của một chủ thể thi sĩ viết văn xuôi…”.
Có thể nói, đây là cuốn sách vô cùng quý giá để làm hành trang cho các bạn nhỏ bước vào đời, cũng như kỷ niệm vô giá của người lớn khi giở trang sách thiên truyện này.
Dương My Anh
________________________________
(*) Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ, Nhà xuất bản Trẻ 2004, giải nhất cuộc thi văn học thiếu nhi lần thứ III.
